W poście z 16 października minionego roku zatytułowanym po prostu Carmina Burana przypomniałem arcyciekawą historię klawiszowca polskiego pochodzenia z zespołu The Doors, Raya Manzarka oraz jego trzeci solowy album. To nie kto inny jak Manzarek jest kompozytorem organowego intra otwierającego tytułowy utwór. Było ono inspirowane jazzowym klasykiem Herbie Hancocka Watermelon Man. Manzarek do podobnego rozwiązania powrócił raz jeszcze, przy pracy nad Soul Kitchen.

Historia utworu When the Music’s Over (Gdy umilknie muzyka) bierze swój początek gdzieś na początku 1966 roku gdy muzycy The Doors grając na żywo w barze Whisky a Go Go w Los Angeles mieli okazję wykonywać ten kawałek wielokrotnie i czas by dopracować go w każdym szczególe. Podczas tych występów Jim Morrison, zwykle na zakończenie, padał na podłogę. When the Music’s Over, podobnie jak i kilka innych piosenek z drugiego albumu, został skomponowany jeszcze przed podpisaniem kontraktu dającego im pewność siebie na rynku płytowym. Ostatecznie, druga studyjna płyta zespołu, zatytułowana Strange Days ukazała się 25 września 1967 roku i została wydana przez wytwórnię Elektra Records.

Tematem utworu jest muzyka, muzyka będąca ogniem życia, a gdy ta przestaje grać, ogień życia gaśnie. To nie wszystko, ta piosenka jest chyba jedną z pierwszych w historii muzyki w której tak wyraźnie pada pytanie o przyszłość Ziemi: What have they done to the Earth? Zadane pytanie do dziś pozostaje bez odpowiedzi.

W piosence nie brakuje przeróżnych odniesień i skojarzeń. W jednym z chyba najpiękniejszych rockowych momentów piosenki jest krzyk Morrisona: Persian night babe, see the light babe / Save us babe, Jesus, save us babe (Noc perska! Zobacz światło! Ratuj nas! Jezu! Ratuj nas!) Może to odnosić się do trzech mędrców z Biblii. Mędrcy to kasta kapłańska ze starożytnej Persji. Tamtego dnia Mędrcy spojrzeli w nocne niebo i ujrzeli Gwiazdę Betlejemską.

Kolejnym interesującym odniesieniem jest fragment dotyczący krzyku motyla. To oczywista analogia do tytułu filmu z 1965 zatytułowanego Scream of the Butterfly. Wspomniany fragment to: Before I sink into the big sleep I want to hear, I want to hear the scream of the butterfly. (Zanim pogrążę się w wielkim śnie, chcę usłyszeć, chcę usłyszeć krzyk motyla).

Wrzesień ’67 nie był nadzwyczajny, jak co roku zapowiadał nadejście kolejnej zimy. Mało kto wówczas zastanawiał się nad tym jaka będzie przyszłość Ziemi. Zespół The Doors zrobił coś więcej, wyszedł przed szereg swoich słuchaczy. Pomimo tylu kontrowersji wokół niego, Morrison wyśpiewał coś jeszcze. Może tęsknotę, a może pragnienie poznania prawdy? Jego ciekawość świata dopiero zaczynała kiełkować, wrażliwość wzięła górę, wówczas dostrzegł coś niezmiernie ważnego i zaśpiewał:

Cancel my subscription to the resurrection
Send my credentials to the house of detention
I got some friends inside

Pod czym podpisuję się dwoma rękoma.
Życzę Wam miłej jesieni i przygotowań do nadchodzącej zimy.

Gdy umilknie muzyka
Gdy umilknie muzyka, tak
Gdy umilknie muzyka
Zgaście światła
Zgaście światła
Zgaście światła, tak

Gdy umilknie muzyka
Gdy umilknie muzyka
Gdy umilknie muzyka
Zgaście światła
Zgaście światła
Zgaście światła

Bo muzyka to twój niezwykły przyjaciel
Tańcz w jej ogniu w jej rytm
Muzyka to twój jedyny przyjaciel
Aż do końca
Aż do końca
Aż do końca

Przekreślijcie moją subskrypcję na zmartwychwstanie
Prześlijcie moje uwierzytelnienia do więzień
Tam mam przyjaciół

Twarz w lustrze nie chce się zatrzymać
Dziewczyna nie chce rzucić się z okna
Uczta żyjących przyjaciół
Zapłakała
Czekają na mnie
na zewnątrz!

I nim pogrążę się
w najgłębszy sen
Usłyszeć jeszcze chcę
Usłyszeć jeszcze chcę
krzyk motyla

Chodź, kochana
Wróć w moje ramiona

Mamy już dość wyczekiwania
Schyleni z uchem przy ziemi
Słyszę bardzo cichy dźwięk
Bardzo blisko i jeszcze bardzo daleko

Taki łagodny,
Taki czysty
Przyjdź dzisiaj, przyjdź dzisiaj

Co oni zrobili z Ziemią?
Co zrobili z naszą dziewiczą siostrą?
Splądrowali ją, podeptali i splugawili, pogryźli ją
Porżnęli sztyletami od wschodu
Powiązali płotami i zawlekli na dno

Słyszę cichy głos
Z uchem przyłożonym do ziemi
My chcemy świata i chcemy go
Chcemy świata i chcemy go
Już
Już?
Teraz!

Perska noc, kochanie
Ujrzyj światłość, kochanie
Zbaw nas! Jezu!
Zbaw nas!

Więc gdy muzyka umilknie
Gdy muzyka umilknie
Gdy muzyka umilknie
Pogaście światła
Pogaście światła
Pogaście światła

Bo muzyka to twój wyjątkowy przyjaciel
Tańcz w ogniu w jej rytm
Muzyka to twój jedyny przyjaciel
Aż do końca
Aż do końca
Aż po koniec!