W pierwszych scenach widzimy mężczyznę, który próbuje zapamiętać słowa przemówienia, a wkrótce dowiadujemy się, że jest nim prezydent, samotnie ukrywający się w Białym Domu. Następnie ekran ukazuje nam chorobliwie opustoszałe ulice Nowego Jorku, gdzie miasto wydaje się być pozbawione życia, a ci, którzy jeszcze pozostali, muszą stawać w długich kolejkach ulicznych po wyznaczone racje wody pitnej. Na dachach widzimy snajperów, a na ulicach zamachowców-samobójców. Całe wydarzenie rozgrywa się teraz, w realnym czasie. Jeśli coś ci to przypomina, czujesz się dotknięty, to wiedz, że nie jesteś sam, to się dzieje. To, co widzisz, to nie tylko wizja retoryczna — to potencjalna rzeczywistość niedalekiej przyszłości.

Cały kraj tonie w chaosie wojny domowej. Frakcja opozycyjna z dwugwiazdkową flagą zwana Siłami Zachodnimi, obejmuje Teksas i Kalifornię – to fikcja. Fotoreporterka Lee, wraz z kolegą dziennikarzem Joelem oraz ich mentorem Sammym, wyruszają w kierunku Waszyngtonu. Ich celem jest przeprowadzenie ostatniego wywiadu z Prezydentem, który właśnie kończy swoją trzecią kadencję. Chcą zdążyć przed obchodami 4 lipca, dniem, w którym Siły Zachodnie mają przeprowadzić zmasowany atak na stolicę. W tym kluczowym momencie dołącza do nich Jessie, młoda dwudziestoparolatka, mało doświadczona, ale z determinacją, aby pójść w ślady Lee i stać się światowej sławy reporterką wojenną.

Silver Apples - Lovefingers

Obraz Ameryki, jaki widzimy na ekranie, różni się diametralnie od tej zwykle przedstawianej w filmach i książkach. Zamiast kraju, który płynie mlekiem i miodem, widzimy scenę z koszmarnego horroru — przerażające, pogrążone w żałobie puste ulice. Ten widok hipnotyzuje, wciąga w swoją brutalną prawdę i budzi pytania: co by było gdyby wizje niektórych z uczestników zamieszek spełniły się? Co stałoby się z tym narodem gdyby ponownie został podzielony nową wojną secesyjną? Co by się stało gdyby eksperyment zwany amerykańską demokracją został przerwany?

Jeśli te słowa wywołały w Tobie uczucie wstrząsu, nie ma w tym nic dziwnego. Istnieje wyraźna granica, która oddziela nasze dziecięce lęki, potwory ukryte pod łóżkiem, od rzeczywistości, w której sąsiedzi czy dobrzy znajomi trzymają broń, noszą złote krzyżyki i modlą się za ciebie. Istnieje różnica między dziecięcymi lękami a tymi, które towarzyszą nam w dorosłym życiu. Jeśli miałeś okazję przeczytać arcydzieło Cormaca McCarthy’ego, z pewnością rozumiesz, o czym teraz mówię. To właśnie ta granica, ta subtelna różnica, coraz bardziej zanika w naszej rzeczywistości.

Suicide - Rocket U.S.A.

Prawda o świecie często jest bardziej przerażająca, niż moglibyśmy sobie wyobrazić, i reżyser Alex Garland doskonale to rozumie. Od lat eksploruje ten temat w swoich mrocznych fantazjach, najpierw jako scenarzysta filmu „28 Days Later”, a następnie jako scenarzysta i reżyser „Ex Machina” oraz „Annihilation”. Jego najnowsze dzieło, „Civil War”, nie pozostawia widza obojętnym — sprawia, że naprawdę boimy się spojrzeć prawdzie w oczy, sprawił, że bałem się naprawdę.

Dla niektórych widzów postacie głównych bohaterów w filmie mogą wydawać się nieco nieokreślone, a brak informacji na temat początku i przyczyn wojny domowej może budzić pytania. Jednak czy to właśnie na tym ma się skupiać ten film? Alex Garland nie prowadzi widza za rękę, nie daje gotowych odpowiedzi ani żadnych wskazówek. Istnieje w filmie taka scena, w której jeden z przerażająco skutecznych żołnierz zadaje istotne pytanie: „Jakimi jesteście Amerykanami?”. To jedyna wskazówka, reżyser zakłada, iż widzowie śledzili uważnie aktualne wydarzenia. Film nie poświęca czasu na skomplikowane analizy polityczne; skupia się raczej na tym, co najważniejsze — są tylko ci, którzy próbują zabić nas, i my, którzy próbujemy zabić ich. Znajdziemy tu park zimowy w środku lata, małe miasteczko, którego mieszkańcy żyją w zupełnym zaprzeczeniu tego co dzieje się dookoła, jest też queerowy snajper. To właśnie te szczegóły sprawiają, że akcja może rozgrywać się tylko w Ameryce. Nie ma więc w nim polityki, amerykańskiej polityki, jest za to niesamowicie precyzyjnie nakreślone misterium strachu, które zaczyna we mnie budzić obawy, bowiem od tego może zależeć życie moje i mojej rodziny.

De La Soul - Say No Go

Podoba mi się jeszcze jedna istotna kwestia. Reżyser tego filmu wykazuje staroświecką wiarę w dziennikarstwo — w uczciwe, autentyczne relacje. Ta niezwykle intymna i bliska dla mnie opowieść przywołała we mnie wspomnienia reportera wojennego, takiego jak Krzysztof Miller, autora dwóch niezwykłych książek, i przywołała też sceny z animowanego dokumentu „Jeszcze dzień życia”. To właśnie pod wpływem tych emocji, związanych z moimi skojarzeniami, bohaterowie „Civil War” stają się dla mnie ludźmi z krwi i kości, których emocje i wrażliwość budują napięcie, które rośnie z każdą przebytą milą podróży do stolicy.

Mimo kilku niezwykle potrzebnych chwil przerwy w narracji przedstawiona wojna domowa w filmie jest niezwykle brutalna. Istnieją oczywiście produkcje, gdzie krew płynie strumieniami, jednak różnica pomiędzy nimi a „Civil War” jest wyraźna. Tutaj brutalność wydaje się namacalnie realistyczna, pozbawiona wizualnego upiększania. Przemoc na ekranie jest bezpośrednia, zaskakująco swobodna i właśnie w tym tkwi jej niepokojąca siła. Stopień realizmu jest tak wielki, że strach już nie narasta, lecz zaskakuje nas swoją naturalnością.

Sturgill Simpson - Breakers Roar

Zatem ta wyjątkowo realistyczna i naturalna reprezentacja przemocy w filmie „Civil War” może wynikać z tego, że Alex Garland stworzył dzieło, które w pewien sposób istnieje już od dawna w amerykańskim dyskursie politycznym i powszechnej kulturze masowej, a swoją premierę miało 6 stycznia. Muszę zauważyć, że w „Civil War” brakuje wzniosłych czy uspokajających przemówień, które często znajdujemy w innych produkcjach. Ten film nie stara się przemawiać do lepszej strony naszej natury, jak wiele innych dzieł kinematograficznych. Również nie mamy tu szczęśliwego zakończenia, do jakiego przyzwyczaiło nas Hollywood. W „Civil War” taka możliwość po prostu nie istnieje. Od momentu spotkania w hotelu i podjęcia decyzji o wyjeździe, niezależnie od tego, czy Lee i reszta ekipy dotrą do Waszyngtonu — szczęśliwe zakończenie jest niemożliwe.

Nie pamiętam już kiedy oglądałem film, który wywołał we mnie tak dotkliwy dyskomfort.

Z powodu krótkiego życia nie zdołają zgromadzić odpowiedniej wiedzy. A skoro nie zgromadzą wiedzy, nie posiądą mądrości. Przeto wszystkich strawią zachłanność i pożądliwość.

Mahabharata

Teraz czas na twoją opinię. Przeżyj mroczną wizję przyszłości Stanów Zjednoczonych w filmie „Civil War”, premiera 12 kwietnia 2024 roku. Nie przegap tego przerażającego widowiska! Zatrzymaj się, zanurz się w emocjach i pozwól sobie na refleksję. Co chcesz powiedzieć sobie po seansie?