Przytłoczony natłokiem zdarzeń, krajobrazów i wysokością, byłem pewien, że wcześniej lub później przyjdzie mi za to zapłacić. Tak się stało, straciłem rachubę dni i czasu. Teraz wiem, że cena jaką zapłaciłem za dni, które już się nie powtórzą, była zabawnie niska. Wyniesione doświadczenie z tamtego okresu pozostanie ze mną na zawsze, a wspomnienie porannej wizyty nad potokiem, przypominać mi będzie o przemijaniu.

Szybko zmieniające się widoki za oknem busa, niczym w dziecięcej zabawce, kalejdoskopie wypełnionym kolorowymi szkiełkami, sprawiły, że już na starcie poczułem zmęczenie podróżą. Nieco opóźnieni docieramy do Gangtey Monastery, na której dziedzińcu, główne obchody święta czarnoszyich żurawi (Black-necked Crane Festival), od lat skupiają spore rzesze tuziemców i zagranicznych turystów skupionych jedynie na sobie z nadzieją, że ujrzą coś bardziej prawdziwszego od ich własnego życia.

Gangtey Monastery położony jest w regionie Gór Czarnych w Bhutanie. Zbudowany na początku XVII wieku klasztor założony został przez Gyalse Rigdzina Pemę Thinleya, wnuka kanonizowanego bhutańskiego „treasure revealer” (odkrywcy skarbów), Pema Lingpy. Dziś Gangteng Gompa jest największym klasztorem Nyingmapa w zachodnim Bhutanie.

12 listopada każdego roku w Gangteng Gompa odbywa się Festiwal Czarnoszyich Żurawi z okazji dorocznego ich przybycia z płaskowyżu tybetańskiego by tu spędzić zimę. Setki żurawi, które są święte w tym regionie, powraca do swoich siedlisk, zanim jednak odwiedzą dolinę rzeki by tam odnaleźć swoje miejsce, trzykrotnie krążą nad klasztorem by w ten sposób pobłogosławić przestrzeń dookoła.

Nie podobało mi się tam, nie byłem tym miejscem zachwycony. Dusiłem się w tłumie zagranicznych turystów. Co raz wstawałem, unosiłem się raczej i miałem świadomość, że komuś zasłaniam. W końcu jeden z gości, może Anglik, zwrócił mi uwagę – wyszedłem. Nie było mi tam dobrze. Źle się czułem. Stanąłem z boku, przyglądałem się zgromadzonym na dziedzińcu klasztoru, ściśniętym do granic możliwości, dzieciom, babciom, matkom oraz buddyjskim mnichom.

Ci ostatni, ulokowani na wysokich balkonach, tworzyli coś w rodzaju rozpadliny w czasie, odziani w karmazynowy strój wyróżniali się znacznie. Połączenie wielowiekowej tradycji z nowoczesnym telefonem, maską na twarzy i modlitewnymi koralikami sprawiało wrażenie, że są tu gośćmi z innej planety. W kolor ich stroju wpisywały się jaskrawo czerwone usta i tak samo czerwone plwociny, to uboczny efekt żucia „domy”.

Wielu spotkanych przeze mnie mieszkańców Bhutanu żuło orzech areca i liść betelu z odrobiną limonki, przypominały mi się filmy podróżnicze Tony Halika. Dziś wiem, że żucie domy jest szkodliwe, nie tylko niesie ze sobą wiele chorób lecz oprócz różnych skutków ubocznych jest rakotwórcze.

Z daleka od kawiarni, stolików i punktów obserwacyjnych, balkonu, tarasu, w przestrzeni bez krzeseł i ławek, tuż przed świątynią odbywało się coś w rodzaju jarmarku/odpustu. Wypełnione stragany z żywnością, uciechy dla dzieci, możliwość wspólnego zdjęcia na koniku, a po środku placu, wokół którego ustawiono te na szybko sklecone budki, wzniesiono coś, co przypominało okrągły basen. Nad nim umieszczono grubą poprzeczkę i to wokół tego miejsca skupiła się większość tubylców, tworząc ściśnięty tłum nieomal bez turystów. Chłopcy i mężczyźni, znanymi tylko dla siebie technikami, walczyli na grubej żerdzi nad wodą, uderzając się nawzajem workami starali się zepchnąć przeciwnika do wody i zyskać miano zwycięzcy.

Klasztor położony jest na wzgórzu u stóp którego rozpościerał się widok na małe wioski z bajecznie kolorowymi domostwami, na kaskadowo ułożone pola uprawne. W ten sielski krajobraz doskonale wpisywały się łamiące jego harmonię, wbite mocno w ziemię, zawieszone na wysokich żerdziach białe flagi modlitewne, furkoczące na wietrze by wspominać tych, którzy odeszli.

Mija południe i festiwal dobiega końca. Jeszcze z pełną nieświadomością tego jak mocno opaliłem twarz na tym górskim słońcu z radością ruszam w ponad 40-minutową drogę, w dół, do doliny, zimowego domu świętych tu, zagrożonych przez człowieka wymarciem, żurawi z czarną szyją. Dolina była piękna!