Słowo empatia pochodzi od starogreckiego słowa ἐμπάθεια (empatheia) oznaczającego „fizyczne uczucie lub pasję” lub jeszcze inaczej, pewną umiejętność wczuwania się w stan wewnętrzny drugiej osoby, a skoro przywołałem starożytną Grecję…

Bogactwo języka pewnej wspólnoty odzwierciedla przenikliwość, z jaką ta posługuje się nim by opisać swoimi słowami ważne aspekty rzeczywistości dostrzeganej przez pozostałych. Starożytni Grecy byli więc bardziej przenikliwi niż Polacy, np. jeśli chodzi o czas.

Używamy jednego terminu „czas”, Grecy wyraźnie rozróżniali chronos i kairos. Ten pierwszy mierzyły pierwsze zegary – klepsydry, wraz z jednostajnie przesypującym się w nich piaskiem – dla wszystkich tak samo. Drugie znaczenie miało w sobie ukrytą zupełnie inną wartość, dziś trudną do pojęcia, to moment. A skoro mowa o momencie, o przemijaniu…

Jest taka pewna piosenka zatytułowana po prostu „When I Was Young”. Wydana na początku roku 1967, dokładnie wpisująca się w jeszcze błyszczące pełnym blaskiem, świeżo wymalowane hasła kontrkulturowych manifestacji. To piosenka Erica Burdona z grupy The Animals, napisana przez pięciu jej członków: Erica Burdona (wokal), Barry’ego Jenkinsa (perkusja), Johna Weidera (gitara/skrzypce), Vica Briggsa (gitara) i Danny McCullocha (bas).

Moment w którym pojawił się utwór „When I Was Young” nie był przypadkowy tak jak późniejsze jej wykonania np. przez Tinę Turner lub Ramones. Ta piosenka została zapamiętana także z powodu charakterystycznego indyjskiego riffu, granego zarówno przez gitarę elektryczną, jak i skrzypce. Na początku lat 80 Eric Burdon pod koniec piosenki zaczął wymieniać nazwiska gwiazd, które zmarły.

Empatia jest jedną z dwóch podstawowych umiejętności wchodzących w skład tzw. inteligencji emocjonalnej. Empatia to umiejętność zrozumienia innych ludzi oraz zdolność współodczuwania z nimi ich uczuć i emocji. Jest to dar wczuwania się w sytuację innych ludzi i zrozumienia motywów nimi kierujących, jako źródeł ich decyzji i postaw. Empatia jest podstawową cechą umożliwiającą prawidłowy dialog zarówno na płaszczyźnie interpersonalnej, jak i ogólnospołecznej.

Jest też taki obraz, powstał on w 1694 roku z ręki Pierre Mignarda na rok przed jego śmiercią. Pierre był francuskim malarzem znanym dziś ze swoich religijnych i mitologicznych scen oraz portretów. Ta wyjątkowa praca nosi tytuł: „Czas ucina skrzydła Kupidowi” i obecnie znajduje się w Denver Art Museum. To właśnie ten MOMENT chwyta mnie za gardło i być może dlatego interpretuję go w ten oto sposób: jeśli nie zakochamy się w życiu teraz, to kiedy?

Zdarza się bowiem tak, że to Czas właśnie zabija w nas radość, Czas zabija w nas możliwość wzniesienia się ponad gładkość powierzchni talerza z zupą… Tępi i osłabia zmysł smaku poznania, a gdy oddamy się w jego władanie nic już nie pozostanie takie samo. Śpieszmy się zatem, bo ten moment jest tu i teraz. Ta chwila, gdy ugodzeni strzałą Kupida zachwycimy się życiem na nowo, zakochamy się w nim bez opamiętania. Bo jeśli tego nie zrobimy, Czas odetnie skrzydła młodości i pozwoli by marzenia spłynęły jak…

Osoby pozbawione zdolności do empatii są bardzo agresywne, mają silną osobowość, narzucają swą wolę i wizję świata, nie znoszą sprzeciwu, nie uznają argumentów innych stron, nie dopuszczają do swojej świadomości możliwości własnej pomyłki lub błędu, są wysoce konfliktowe i bezkompromisowe. Osoby pozbawione empatii nie wierzą w miłość, Kupid ich nie obchodzi, Czas staje się dla nich drogą pomiędzy kolejnymi piosenkami, które bezrefleksyjnie słuchając nucą pod nosem: „malinowa dziewczyna tańczy dziś dla mnie…”

Kairos, ten moment, ta chwila w której uzmysławiasz sobie, że jesteś sobą, fakt, że istniejesz w tym momencie i możesz czytać tego bloga i słuchać piosenki Erica Burdona jest swego rodzaju cudem i jest w tym coś zasadniczo niewytłumaczalnego. Zatrać się w czymś.

The rooms were so much colder then
My father was a soldier then
And times were very hard
When I was young

I smoked my first cigarette at ten
And for girls, I had a bad yen
And I had quite a ball
When I was young

When I was young, it was more important
Pain more painful
Laughter much louder
Yeah, when I was young
When I was young

I met my first love at thirteen
She was brown and I was pretty green
And I learned quite a lot when I was young
When I was young

When I was young, it was more important
Pain more painful
Laughter much louder
Yeah, when I was young
When I was young

My faith was so much stronger then
I believed in fellow men
And I was so much older then

When I was young
When I was young
When I was young

pokoje wtedy były dużo chłodniejsze
wtedy mój ojciec był żołnierzem
i czasy wtedy były tak trudne
kiedy byłem młody

pierwszego papierosa zapaliłem mając 10 lat
i na dziewczyny miałem wielką, brzydką ochotę
i nieźle się wtedy bawiłem
kiedy byłem młody

kiedy byłem młody to było ważniejsze
ból bardziej dotkliwy
śmiech o wiele głośniejszy
tak, kiedy byłem młody
kiedy byłem młody

spotkałem moją pierwszą miłość mając 13 lat
ona była śniada a ja byłem zwykłym żółtodziobem
i sporo się nauczyłem kiedy byłem młody
kiedy byłem młody

kiedy byłem młody to było ważniejsze
ból bardziej dotkliwy
śmiech o wiele głośniejszy
tak, kiedy byłem młody
kiedy byłem młody

kiedy byłem młody to było ważniejsze…
moja wiara była wówczas o wiele silniejsza
wierzyłem w bliźnich
i byłem wówczas znacznie starszy
kiedy byłem młody…